vrijdag 19 februari 2016

Jägarstenåldern.. 19/2-16 Een boek over Värmland, lang geleden

FG

 

Klarälven( uit Wikipedia)
"De Klarälven ("heldere rivier" in het Zweeds) is de langste rivier van Zweden, met een lengte van 460 kilometer. De rivier heeft van oudsher belangrijke economische voordelen gebracht. Zij was en is nog steeds een geschikte transportroute voor grote scheepvaart en afvoer van gekapte bomen. Ook geniet de rivier internationale erkenning als uitstekend sportviswater.

De rivier ontstaat in het Zweedse meer Rogen om van daaruit via twee Noorse merenFemund en Engeren, terug naar de Zweedse grens te stromen. De rivier heet dan Femundselva, Trysilelva (Noors) of Bij het binnenstromen in Zweden stroomt zij door het Höljessjön en krijgt zij haar Zweedse naam. De eerste grotere plaats in Zweden ligt pas 100 km stroomafwaarts: Stöllet. (250 inwoners! )Wel zijn er talloze gehuchten langs de rivier gelegen. Tot aan Ekshärad stroomt de Klarälven door het Klarälvdalen, ook wel Älvdalen genoemd. .




Na Ekshärad moet de tot dan toe als een streep naar het zuiden stromende rivier zich aanpassen aan de omgeving: zij meandert verder tot Karlstad en stroomt daar het Vänermeerin. De enige natuurlijke afvoer van het Vänermeer is de Göta älv, dat men kan beschouwen als een verlengstuk van de Klarälv" bij Göteborg stroomt de rivier de zee in. 

"Het Rådasjön is een meer binnen de Zweedse gemeente Hagfors. Het meer heeft een oppervlakte van 11 vierkante kilometer en is maximaal 83 meter diep. "


Al de hele morgen erger ik me aan mijn gebrekkige beheersing van de Zweedse taal. En het feit dat ik zo weinig weet. 
We hebben een prachtig boek te leen, nog niet zolang geleden geschreven door iemand hier uit
de buurt.( Magnus Hynell) Voor een geinterseerde Zweed goed toegankelijk, voor mij wel moeilijk. 
Het is een geologisch boek.. Heel,heel interessant als je hier woont. Een must eigenlijk... 

Heel lang , wel 10 500 jaar geleden was Värmland ijsvrij . De gletjeser waren verdwenen, hadden het land  omhoog en omlaag geduwd, rivierdalen en ruimte voor de meren over gelaten. 
De grote rivier de Klarälv had z,n weg gevonden. In een min of meer rechte weg zuidelijk, maar af en toe waren er problemen.. Heel oud ijs , veel gruis en nog meer spul, hadden drempels op geworpen. Bij Sjögrånd, waar nu onze hondenvriendjes wonen kon hij echt niet verder, en zocht dus een andere weg.. Voor kenners dus helemaal een interessant gebied... 
Nog steeds komt het land hier omhoog.. Niet schrikbarend..ong 3 mm per jaar.. 

Het rådasjön was gevormd door de grote watermassa,s uit de Uvan. Een diepe kloof waarin het water bleef staan. 
Tegenover ons huisje zien we het riviertje ons meer in stromen.   Hier 500 mr vandaan stroomt dat water weer naar de Klarälv. In de winter zie je de stroming goed..
. In het boek van Magnus staat dat ons meer bijna 90 mr diep is. 

En e..die scheepvaart waar Wikipedia over schrijft, is echt verleden tijd.. Meer dan kano,s of vlotten zie je hier niet varen. En de bomen worden met vrachtwagens vervoerd.. De vele waterkrachtcentrales belemmeren dat..dus je kunt niet bij de grens beginnen en in Karlstad afstappen .
.
Zo..nu nog even naar buiten, we hebben verse sneeuw!