Det är sig både likt och olikt i Berättarladan utanför Sunne i sommar. Här har Västanå teater under drygt 15 år fördjupat sin egenart och särpräglade form. Längre än så har Selma Lagerlöf varit huvudleverantör av stoffet till teaterns uppsättningar och förankrat dem i den värmländska myllan – med lite insådd från Strindberg, Ibsen, Shakespeare och finska Kalevala, mellan varven.
Årets berättelse står också stadigt i Värmland, men författaren, Lars Andersson, är hämtad ur nutidens berättargeneration. Hans roman Lomjansguten, från 2014, har gett både namn och material till årets sommarteater. En samtidsförfattare hör till det olika, men hans historia har likheter med Västanås tradition.
I många tidigare romaner har Andersson skildrat Värmland och hur hela släkten ur bondelivets enkla djup förvandlats med tidens och samhällets utveckling. Lomjansguten utgår från en verklig person, spelmannen Per Jönsson Lumiainen, som kom från Gräsmarks finnskog, nästgårds Sunne. Han levde 1816–1875 och hade under namnet Lomjansguten en mytomspunnen karriär.
Det låter nästan som om romanen vore skriven för en fortsättning i Berättarladan. Var kunde en värmländsk spelmanstradition bättre föras vidare än hos Västanås musiker under ledning av Magnus Stinnerbom? Hans kompositioner hör till det som skapar Västanås särdrag och musiken har en utvidgad roll i Lomjansguten.
Musikerna – och skådespelarna – skapar en hel ljudrymd, en atmosfär där natur och människa ingår en förening som förtätas i Lomjansgutens gestalt. göteborg Posten..
Op naar het Roonerospark in Sunne dus. Brood mee, want het hele publiek gaat straks, in de pauze, de koelbox halen en picknicken op kleedjes in het gras. Ook nu het toch behoorlijk fris is.
70 % van de bezoekers komt niet uit onze provincie, uit Noorwegen, Stockholm en de andere grote steden. Het stuk wordt gespeeld in een grote voorraadschuur.
Elk
jaar proberen we te gaan, naar het totaaltheater in Sunne. Moeilijk, maar fantastisch.. We lezen eerst het boek..anders schiet de taal tekort. We zijn ook wel eens niet geweest.. De Kalevala, het Finse scheppingsepos hebben we niet gezien. Dat vonden we tè moeilijk.Nu hadden we het boek niet gelezen.. Niet zo snel gevonden. Geen wonder..het is van een hedendaagsche schrijver. Lars Andersson.
Het is te merken..een poëtisch verhaal.. Vooral het eerste deel was eigenlijk te moeilijk. Als iedereen lacht kijken wij elkaar vragend aan. Een extra moeilijkheid dat de bossen in het westen van
Värmland werden bewoond door Finse immigranten. In begin 1800 was er een enorme armoe in het hele Noorden..
Maar het was wel erg mooi.. De volksmuziek, de dans, de kostuums, de acrobatiek.. Het bos ging leven, en de spoken uit het verleden lieten zich zien..
Het Tweede deel is simpeler, in het kort: een gewone bosarbeider ontwikkelt zich tot Speelman, trekt het hele Noorden door, heeft een goed leven en keert van z,n lange reizen steeds even terug naar zijn familie..zonder geld. Maakt elke keer weer een nieuw kind . In dit stuk kijkt hij terug op z,n leven. Tja.. Zo merk je toch goed dat ons Zweeds toch maar zeer beperkt is.. Te kleine woordenschat. We doen in de avond lekker de kachel aan..het is kil geworden. 
